2023’te Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (TRAI) olarak Yapay Zekâ Ekosistemine Değer Katmaya Devam Ettik

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (TRAI), yapay zekâ farkındalığını artırmak ve Türkiye’deki yapay zekâ ekosistemini geliştirmek misyonuyla, 2017 yılında kurulan bir platformdur. Kuruluşundan bu yana, geniş kapsamlı etkinlikler ve programlar düzenleyerek kapsayıcı bir ekosistem oluşturmuş ve on binlerce kişiye doğrudan temas etmiştir.

TRAI, ekosisteminde yer alan paydaşları arasında bir köprü olmaya, iş birliklerini desteklemeye çalışmaktadır. Girişimcilerin ve şirketlerin yerel ve uluslararası düzeyde ağlarını genişletmelerine, yeni iş birlikleri kurmalarına ve projelerini daha geniş bir kitleye tanıtmalarına olanak sağlayacak alanlar sunmaktadır. Ayrıca yapay zekânın potansiyelini tam anlamıyla kullanabilecek kurumlar ve bireyler oluşturmak için danışmanlık, eğitim ve araştırma faaliyetlerine öncülük etmektedir. Akademik kurumlarla iş birliği içinde, teorik bilginin yanı sıra pratik uygulamaların da geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır. Ayrıca, özel sektörde yapay zekâ uygulamalarının entegrasyonunu hızlandırmak için şirketlerle yakın çalışmalar yürütmektedir.

Türkiye’nin en büyük yapay zekâ zirvesini ve 2017 yılından beri devam eden aylık meetup etkinlikleri gibi önemli etkinlikler düzenleyerek, ülkemizin yapay zekâ alanında global ölçekte rekabet edebilirliğini artırmaya yönelik adımlar atmaktadır.

Özetle, TRAI yapay zekâ alanındaki yenilikleri ve gelişmeleri takip ederek, üyelerinin ve paydaşlarının sürekli olarak bilgi ve becerilerini güncellemelerine yardımcı olmaktadır. Yapay zekâ teknolojilerinin toplumsal ve ekonomik faydalarını maksimize etmek için, multidisipliner bir yaklaşım benimseyerek, bilgi alışverişi ve iş birliği kültürünü desteklemeye devam edecektir.

Bu raporda TRAI’nin 2023 yılında yaptığı çalışmaların anlatıldığı kısa bir özet yer almaktadır. TRAI’nin iş dünyasından startup ekosistemine; yatırımcılardan akademisyenlere ve global iş birliklerine uzanan geniş takipçi kitlesini bilgilendirme amacı taşıyan bu rapor, etkinliklerin içeriği, katılımcı etkileşimleri ve elde edilen başarıların bir kaydı olarak tasarlanmıştır.

Etkinlikler 

Türkiye Yapay Zekâ Zirvesi 

Türkiye Yapay Zekâ Zirvesi ilk günü fiziksel olarak ikinci ve üçüncü günleri ise online olarak 26-28 Ekim tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. 2018 yılından beri her sene düzenli olarak gerçekleştirilen bu etkinlikte bu sene “Her Şey Bir Soruyla Başlar” temasıyla ulusal ve uluslararası 73 konuşmacıyı ağırlandı. Etkinliğin ilk günü, Levent Wyndham Grand Otel’de gerçekleştirilerek Türkiye’nin en kapsamlı yapay zekâ odaklı ekosistemi bir araya geldi. 22 farklı kurumun stant açtığı ilk güne yaklaşık 1.100 kişi katıldı. Global yapay zekâ ekosistemlerinin anlatıldığı ikinci güne ABD, İngiltere, Singapur, Kanada ve Finlandiya’dan konuşmacılar katılarak farklı ülkelerdeki yapay zekâ uygulamaları ele alındı. Zirveye 62 farklı kurumdan katılım sağlanırken, zirve boyunca 49 oturum ve 9 panel gerçekleştirildi. Etkinliğin son günü gerçekleştirilen 5 farklı eğitim oturumuna ise 1.360 katılımcı katıldı.

Etiya, Ford Otosan, Hewlett Packard Enterprise, NVIDIA, Meta, Sambanova, Exodus, Turkcell ve Turkcell Global Bilgi, Artivise, Cypien.ai, Google Cloud, Deloitte, Intel, Robusta, Ron Digital, Wiro’nun desteğiyle hayata geçirilen zirvede yapay zekâ uygulamaları ve tabii ki günümüzün en popüler konusu olan Üretken Yapay Zekâ (Generative AI) iş dünyası kullanım alanları işlendi. Robotik, dijital dönüşüm, otonom araçlar, siber güvenlik, global yapay zekâ ekosistemleri, ekosistemin ihtiyaçları ve çözümleri, fırsatlar ve riskler önemli deneyim aktarımlarıyla ve başarılı yapay zekâ startuplarının sunumlarıyla incelendi. Etkinlik ayrıca, startuplar, yatırımcılar ve sektör profesyonellerine katma değeri yüksek iş birlikleri, yatırım fırsatları ve TRAI ekosistemi ile bütünleşme fırsatı verdi.

Bu sene TRAI Zirve’de online olarak en çok izlenen oturum, bu sene generative AI (GenAI) üzerine endişelerini dile getirmesi ile yapay zekâ gündemini oldukça etkileyen, yapay zekânın Godfatherlarından diyebileceğimiz Geoffrey Hinton’ın kurucu ortağı olduğu Vector Institute’tan Sedef Akınlı Koçak’ın (Vector Institute Director of Professional Development) moderatörlüğünde, Cameron Schuler (Vector Institute Chief Commercialization Officer) ile gerçekleştirdiği “Harnessing the Power of Generative AI: Oppotunities, Growth Potential and Risks” oturumu oldu. Oturumda GenAI ile ilgili fırsatlar, büyüme potansiyeli ve riskler Vector Institute bakış açısıyla ele alınıyor. Yapay zekânın iş dünyası üzerindeki etkileri, sorumlu gelişim ve kullanımı ve özel bir yönetişim çerçevesine duyulan ihtiyaç vurgulanıyor. GenAI teknolojilerinin kuruluşlar tarafından sorumlu ve güvenli bir şekilde kullanılmasını sağlamak amacıyla insanın sürece dahil edilmesinin gerekliliğini ve bu teknolojiler için özel olarak geliştirilmesi gereken yeni bir yönetişim çerçevesinin önemi de vurgulanan diğer bir nokta oldu.

Zirvedeki konuşmalara aşağıdaki linkler üzerinden ulaşabilirsiniz:

TRAI Meetup Etkinlikleri 

2017 Ağustos ayından beri her ayın üçüncü Çarşamba akşamı farklı bir konuda gerçekleştirilen TRAI Meetup etkinlik serisinin 76’ncısı 20 Aralık tarihinde, Üretim Sektöründe Yapay Zekâ Uygulamaları bağlamında gerçekleştirilmiştir. Şimdiye kadar gerçekleştirilen 76 TRAI Meetup etkinliklerinde 446 konuşmacı yer almıştır.

2023 yılında Ocak ayı Meetup’ı, iş süreçlerinin otomasyonu ve Akıllı RPA’nın geleceği üzerine yoğunlaştı. Etkinlik, Sun Tekstil ve İzQ iş birliği ile İzmir’de fiziksel olarak gerçekleştirildi ve yılın ilk meetup etkinliğine Ahmet Hayran (OneZero Zeki Teknoloji Şirket Kurucu Ortağı & İş Geliştirme Müdürü), Burak Özsuna (Innova Yapay Zekâ & RPA Kıdemli Ürün Yöneticisi), Ufuk Peker (Arya AI & MomentumBT Kurucusu), Sabri Demir (Doğuş Teknoloji Akıllı Otomasyon Yöneticisi), Taşkın Bayrakçı (Robusta Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü) Sezgin Topçu (KPMG Bilgi Teknolojileri ve Danışmanlık Direktörü), Mevlüt Serdar (WinWai Kurucu ve Yönetici Ortak) ve Gonca Eroğlu (Brisa Bilgi Sistemleri Ürün Portföy Müdürü) katıldı.

Şubat ayında, online olarak gerçekleşen 66. TRAI Meetup etkinliğinde “Bankacılık, Finans ve Yapay Zekâ” konusu işlendi. Etkinliğe Bilge Köroğlu (Yapı Kredi Teknoloji, Uygulamalı Veri Bilimi Müdürü), Simge Danışman (Experian, Stratejik Çözümler ve İnovasyon’dan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı), Oktay Şahinoğlu (Türkiye İş Bankası, Data Science Chapter Lead), Prof. Özgür Martin (KoçDigital, Kıdemli Veri Bilimcisi), Berk Hacıağaoğlu (KoçDigital, Kıdemli Veri Bilimcisi), Mehmet Eray (F-Ray Finansal Teknolojiler, Kurucu Ortağı) ve Hasan Can Saral (Nerodata, CEO & Software Development Team Lead) katıldı.

Yılın üçüncü meetupı fiziki olarak Assembly Building Ferko Signature’da fiziki olarak gerçekleştirilerek “YZ Startupları ve Yatırımlar” konusu işlendi. Yoğun bir katılım ile gerçekleşen TRAI Meet-Up’ına Deniz Aslandoğan (Revo Capital, VP of Investments), Ayşe İnal (Q Angels, Founding President & Revel Games, Co-Founder and CEO), Hakan Metin Akgün (Proline Ventures, Direktör), Yeliz Erinçkan (Sabancı Holding, ARF (Almost Ready to Fly) Lideri) ve Mehmet Dolgan (Basefunder, Founder and CEO) katıldı.

68. TRAI Meetup etkinliğinde “Akıllı Şehirler” konusu işlendi. Tolga Dinçer (DT Cloud, CEO) & Yusuf Önder Us (DT Cloud, CTO), Begüm Pesen (Innova Product Manager) & Ersan Dölek (Innova, Product Manager), Emirhan Durmuş (Datasance, Co-founder), Gürcan Serbay Aslan (Schneider Electric, Software System Architect Engineer), Serhan Ünalan (Proline Ventures, Akıllı Şehir Danışmanı) ve Yılmaz Sağdıç (ASP|OPCTurkey, Dijital Dönüşüm Uzmanı) TRAI Meetup’a konuşmacı olarak katılım sağladı.

 “Doğal Dil İşleme & Güncel Senaryolar” konusunun işlendiği 69. TRAI Meetup etkinliğine generative AI konusu damgasını vurdu. Etkinlikte Begüm Çıtamak Erdinç (Yapı Kredi Teknoloji, Danışman Ar-Ge Mühendisi), Yusuf Çakmak (Turkcell, AI & ML Engineer), Tuğçe Melike Kocak (Turkcell, AI & ML Engineer), Said Parlak (Sestek, Product Owner), Turgut Yılmaz (Kordsa, Senior Software Engineer), Vorga Can (Novus, Co-founder & CRO) ve Emrah Mete (Google, Cloud Customer Engineer) konuşmacı oldu.

70. TRAI Meetup’ta “Yapay Zekâ & İleri Algoritmalar” konusu işlendi. Haziran ayında gelenekselleşen İleri Algoritmalar Meetup’ında yeni çalışılmaya başlanan, inovatif ve güncel yapay zekâ çalışmaları ele alındı. TRAI Meet-Up’a Sinan Yıldırım (Sabancı Üniversitesi, Öğretim Üyesi),  Ege Demir (Themis AI, ML Engineer), Prof. Dr. Burak Berk Üstündağ (İTÜ Bilgisayar Müh.Bölüm Başkanı / Ulusal Yazılım Sertifikasyon Merkez Müdürü / Uluslararası Agromatik Topluluğu Başkan Yard.), Emre Onur Kahya (Fizik Mühendisliği Bölüm Başkanı, İstanbul Teknik Üniversitesi), Sencer Melih Deniz (TÜBİTAK Bilgem Başuzman Araştırmacı), Ahmet Turan Turkgil (Exodus, VP) ve Ruşen Halepmollası (TÜBİTAK Bilgem Senior Researcher) katıldı.

71. TRAI Meetup etkinliğinde optimizasyona en açık konulardan biri olan tedarik zinciri ve lojistik alanlarındaki yapay zekâ uygulamaları ele alındı. Etkinlik konuşmacıları Ekrem Acar (E-bebek, Java Yazılım Geliştirme Uzman Yardımcısı) Mansur Kiraz (E-bebek, Big Data Uzman Yardımcısı), Yasemin Ovalı (KoçDigital, Uzman Analitik Danışmanı), Ahmet Yesevi Türker (Borusan Lojistik, İleri Analitik ve Yapay Zekâ Yetkili Uzmanı), Ahmet Günenç (Brisa, Tedarik Zinciri Direktörü) ve Senem Erten Karakaya (Abdi İbrahim, Tedarik Operasyonları Yöneticisi) oldu.

72. TRAI Meetup fiziki olarak T-Gate Yatırımcı Kulübünde gerçekleştirildi. “Sürdürülebilirlik, Enerji, İklim ve Yapay Zekâ” konularının işlendiği TRAI Meet-Up’ında konuşmacılar Sezer Cebitürk (Enerjisa Üretim Data Analytics Mentor), Yılmaz Sağdıç (ASP OPC Turkey Dijital Dönüşüm Uzmanı), Levent Öztürk (Eureko Sigorta, Tarım Sigortaları Kıdemli Direktörü), Nihal Özge Kılınç (Eureko Sigorta, Veri Yönetişimi Müdürü), Nazım Tercan (KoçDigital, Senior IoT Growth) ve Ezgi Eylül Hasvatan Gavas (Apollo IoT, Co-founder & CEO) oldu.

“Bilgisayarlı Görü & Ensdüstri Uygulamaları” konusunun işlendiği 73. TRAI Meetup’a Cemal Aker (Bilgisayarlı Görü Grup Lideri /STM), Osman Er, (Dijital Transformasyon Yöneticisi / SOCAR), Yasin Akbaş (PhD Program Researcher TÜBİTAK 2244 / Borçelik), Onuralp Kazım Tümer (OPEX Birim Müdürü / İnci Holding), Berk Turhan (OT Engineering /İnci Yuasa Holding), Ayşe Vildan Nurdağ (Computer Vision Technologies Manager /Turkcell) ve Kerem Özsü (Founder / Eventgates) katıldı.

Ekim ayının gelenekselleşmiş Yapay Zekâ Altyapıları meetupında Emre Danacı (ING / Veri Analitikleri – CAO), Berke Öztürk (Huawei / Cloud Solution Architect), Kağan Şen (SAS / Business Solutions Manager) ve Emrah Mete (Google Cloud / Yapay Zekâ, ML, Üretken Yapay Zekâ, Veri Bilimi ve Veri Analitiği Uzmanı) konuşmacı oldu.

TRAI Meet-Up’larının 75’incisinde “5G/6G ve Yapay Zekâ” konusu işlendi. İlhan Bağören (Telenity / Kurucu & CEO), Bilgen Kayın (Türk Telekom / Dijital Servisler Grup Müdürü),  Gökçe Alacadağlı (Ericsson / Teknoloji Geliştirme Direktörü), Semih Aktaş (Turkcell / Ar-Ge Mühendisi) ve Alper Akyel (Socar / IT Network Servisleri Grup Müdürü) katıldı.

Yılın son meetup etkinliği “Üretim Sektöründe Yapay Zekâ” üzerine gerçekleştirildi. 76. TRAI Meetupta  Aydın Şener (Akçansa / Dijital Dönüşüm ve Endüstri 4.0 Müdürü), İrfan Çolak (MECHANICA  / Teknik Satış Müdürü), Uskan Uskaner (Schneider Electric / Operational Excellence Consultant), Uğur Yenier (Bultarda Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı), Yiğit Uzunlar (Softtech Üretim Takım Üyesi), Nilgün Yenice (Crede/Managing Partner, Business Development), Berker Özçelik, Batıkan Ova (Pixselect/Takım Lideri) katılarak farklı sektörlerdeki kullanım alanı örnekleri paylaşıldı.

TRAI Meetup etkinliklerinin tamamı, TRAI Youtube kanalından izlenebilmektedir.

TRAI Mayıs Çalıştayı 

TRAI tarafından 2017 yılından beri düzenli olarak gerçekleştirilen etkinliklerin bir diğeri de TRAI Mayıs Çalıştaylarıdır. Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (TRAI) liderliğinde 6 Mayıs 2023 tarihinde geniş katılımlı, tüm gün süren bir çalıştay düzenlendi. 6 Mayıs 2017 tarihinde kurulan TRAI’nin 6. Yaş günü ekosistem paydaşlarıyla birlikte kutlanarak “Vizyon 2033” teması ile geleceğin şekillendirilmesine yönelik stratejiler ve planlar masaya yatırıldı. Bu özel günde özel sektör temsilcileri, teknoloji şirketleri yetkilileri, girişimciler, akademisyenler ve basın temsilcileri, yapay zekânın Türkiye’deki ekosistemine yön veren birçok farklı paydaşı bir araya gelerek yapay zekânın hukuk, çevre, ekonomik, teknoloji ve sosyal etkilerini konuşma fırsatı yakalandı.

Pandemi dönemi haricinde her sene gerçekleştirilen Geleneksel TRAI Mayıs Çalıştayı’nın da göstermiş olduğu üzere, geçen 6 yıl boyunca Türkiye’nin yapay zekâ alanında önemli bir olgunluk kazandığı gözlemleniyor. Fakat, yaptığımız her yeni adımın geleceğimizi şekillendireceği bu dönemde Türkiye’nin hedeflediği refah seviyesi ve ekonomik kalkınma, ancak teknolojiyi ve özellikle yapay zekâ teknolojilerini doğru bir şekilde benimseyerek ve kullanarak ulaşabileceği ve özellikle son yıllardaki yapay zekâ gelişmeleri, endişeler ve yapay zekânın durumunu değerlendiren araştırmalar üzerine konuşularak başlandı. Ardından tüm paydaşlar, Türkiye’nin yapay zekâ vizyonu için nelerin gerektiğini, hangi adımların atılması gerektiğini ve bu hedeflere nasıl ulaşabileceğimizi istişare ettiler. Paydaş analizi ve gereksinimlerin analizi ile başlayan etkinlik, önceliklendirilmiş gereksinimlerin somut aksiyonlara dönüştürülmesiyle devam etti.

Çalıştay çıktılarının, çalıştay esnasında yapılan anket sonuçlarının ve son altı yılda yapay zekâ ekosisteminin gelişiminin değerlendirildiği Çalıştay Raporuna link üzerinden ulaşabilirsiniz:

https://turkiye.ai/wp-content/uploads/2023/05/20230522_TRAI_Calistay_Raporu_01.pdf  

TRAI Startup Day 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (TRAI)’nin gelenekselleşen etkinliklerinin bir diğeri olan TRAI Startup Day networking etkinliği, bu sene 8 Haziran tarihinde gerçekleştirildi. Etkinlik Yapay Zekâ Girişimcilik Ekosistemi’nde yer alan girişimleri, özel sektör temsilcilerini ve yatırımcıları bir araya getirerek çok yönlü iş birliği yapma ve büyük ölçekte ekonomi yaratma fırsatı sağladı. Etkinlik yeni işbirliklerini destekleyecek geniş bir katılımcı kitlesini bir araya getirdi. Bankacılık, enerji, üretim, perakende, otomotiv, sağlık ve tarım sektörlerinde faaliyet gösteren yapay zekâ girişimlerinin yoğun katılımı dikkat çekti. Bu çeşitlilik, farklı sektörlerden girişimcilerin, birbirleriyle ve yatırımcılarla deneyimlerini paylaşma ve iş birliği yapma imkanı buldukları bir ağ oluşturma fırsatı sağladı. 150’si startup olan yaklaşık 250 kişinin katılım sağladığı etkinlikte 350’den fazla birebir tanışma gerçekleştirildi.

TRAI Hukuk Çalıştayı  

2023 yılında TRAI’nin düzenlediği etkinliklerden biri de Hukuk Çalıştayı’ydı. Bu etkinlikte Hukuk Çalışma Grubu’nun yaptığı çalışmalar tartışıldı. Katılan konuşmacılar, yapay zekânın bağımsız ve adil yargıyı nasıl değiştirebileceği, avukatların yapay zekâ ile nasıl daha etkili ve verimli çalışabileceği, uluslararası yapay zekâ yasalarının Türk yargı sistemine etkileri gibi konuları ele aldılar. Ayrıca, yargı sistemlerinde hızlı ve şeffaf kararlar alınmasına yardımcı olacak, RPA ve yapay zekâ içeren destek sistemlerinin oluşturulması ve gelecekteki yapay zekâ adalet mekanizmalarının nasıl olabileceği üzerine fikir alışverişinde bulunuldu. Hukukçular ve yapay zekâ uzmanları, mevcut ve gelecekteki yenilikler ile yaratıcı fikirleri paylaşarak hukukun yapay zekâlı geleceğini konuştu.

TRAI Ekosistem İşbirlikleri Webinarları: Yapay Zekâ Merkezleri  

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi, ekosistemde yapılan çalışmaların bilinirliğine destek olmak ve 2022 Mayıs ayında gerçekleştirilen TRAI Çalıştayı’nın çıktılarından biri olarak, farklı paydaşları arasında bilgi alışverişini sağlamak amaçlarıyla Ekosistem İş birlikleri Webinar serisini organize etmektedir. 30 Mart tarihinde Youtube ve Linkedin canlı yayınlanan webinarda aşağıdaki konulara değinildi:

• Koç Üniversitesi’nden Prof. Dr. Çiğdem Gündüz Demir, Koç Üniversitesi’nin İş Bankası destekli yapay zekâ merkezi, KUIS, çok sayıda öğretim üyesi ve doktora/yüksek lisans öğrencisi ile çalışmalar yürüttüklerini paylaştı. Gündüz, endüstri ile iş birliği ve yüksek GPU alt yapısı sağlamalarının yanı sıra uzun süreli iş birlikleri oluşturmayı hedeflediklerini belirtti.
• Dr. Mehmet Haklıdır (TÜBİTAK Bilgem) ise, TÜBİTAK’ın yapay zekâ yetenekleri ve Yapay Zekâ Enstitüsü hakkında bilgi verdi. TÜBİTAK Bilgem’in, Türkiye’nin önde gelen araştırma merkezlerinden biri olarak yapay zekâ çalışmalarından bahsederek özellikle bulut bilişim ve robotik otonom sistemler gibi çeşitli alanlarda yürütülen çalışmaları ve Ulusal Yapay Zekâ Stratejisi çerçevesindeki hedeflerini paylaştı.
• Dr. Cem Özkurt (Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi), üniversitenin Yapay Zekâ ve Veri Bilimi Merkezi’nin 2018’de kurulduğunu ve pandemi nedeniyle faaliyetlerinin geciktiğini anlattı. Sanayi bölgesine yakın olmanın avantajını kullanarak öğrencileri endüstriye hazırlamayı ve iş birliği sağlamayı hedeflediklerini belirtti.
• İstanbul Teknik Üniversitesi Yapay Zekâ Merkezi’nden Doç. Dr. Nazım Kemal Üre, üniversitenin yapay zekâ merkezi ve eğitim, ArGe ve ÜrGe alanlarındaki faaliyetleri hakkında bilgi verdi. Üniversite ve sanayi iş birliğine vurgu yaparak, öğretim üyelerinin sanayiyle yakın temas içinde olduğunu ve projelerde danışmanlık da sağladıklarını belirtti.

Etkinlik soru cevap bölümünün ardından sona erdi. Etkinliğe link üzerinden ulaşabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=fK1AYcFGlz8

TRAI Generative AI Paneli 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi tarafından düzenlenen bir diğer etkinlik, 2023 yılının en etkileyici ve önemli konularından biri olan generative AI konusunda özel sektörün, kamunun ve akademinin gündemindeki çalışmaların ve konuların ele alındığı Generative AI etkinliği oldu. 16 Ağustos’ta fiziki olarak gerçekleşen bu etkinlikte generative AI’nin ne olduğu, nasıl kullanıldığı ve bu teknolojinin yarattığı fırsatlar gibi sorular üzerine odaklanıldı.

Etkinlikte özel sektör projeleri, kamu uygulamaları, yazılım çözümleri ve araştırma-geliştirme konularında çok sayıda konu ele alındı. Arçelik’ten Sezen Vural Sarıkaya, şirketin GenAI yol haritasını ve bu teknolojiyi deneyerek uyum sağlamanın önemini vurguladı. Microsoft’tan Berkay Mimaroglu, Microsoft Copilot’un iş süreçlerine entegrasyonundan ve GenAI ile ilgili proje fikirlerinden bahsetti. Dr. Mehmet Haklıdır, büyük dil modellerinin yerelleştirilmesi ve kültürel etkileri üzerine vurgu yaptı, bu bağlamda uluslararası komisyonlarla iş birliğinin önemini belirtti. Dr. Merve Ayyüce Kızrak, yasaklamanın bir çözüm olmadığını, GenAI teknolojilerini güvenlik ve etik kuralları çerçevesinde kullanmanın önemini vurguladı. Konuşmacılar ayrıca kamu kuruluşlarının GenAI uygulamaları, dezavantajlı grupların hizmetlere erişimini kolaylaştırmak ve iş süreçlerini otomatikleştirmek gibi alanlarda örneklerle değindi.

Katılımcılarından büyük ilgi gören Generative AI Paneli soru-cevap bölümünün ardından sona erdi. Etkinlik kaydına link üzerinden ulaşabilirsiniz: https://www.youtube.com/watch?v=HGaGZspGL4E

TRAI Çalışma Grupları 

Bu yıl gerçekleştirdiğimiz Yapay Zeka & Üretim, Enerji, Bankacılık, Sağlık, Sigortacılık, Hukuk ve Perakende çalışma grupları toplantılarımızda, sektörel odaklarda değer ve fayda yaratacak bilgi akışı sağlandı.

Yıl boyunca gerçekleştirilen çalışma grubu toplantılarında aşağıdaki çalışmalar gerçekleştirildi.

• Çalışma grubu katılımcılarının ortak teknolojik ihtiyaçlara uygun çözümler üreten inovatif startuplar tarafından (Cognitiwe, DataFors , Karmen, Rea Teknoloji, Mall IQ, Sightverse, SmartOpt) farklı yapay zeka çözümleri paylaşıldı.
• Her çalışma grubunda TRAI eğitim direktörleri tarafından verilen Large Language Models (LLM) ve Generative AI eğitimi ile yenilikçi yapay zeka teknolojileri konusunda bir temel oluşturulması hedeflendi. Bu eğitimde; Generative AI’nin önemi, ChatGPT ve Co-Pilot gibi öncü teknolojilerin rolü, nasıl kullanılabileceği ele alındı.
• Bulut bilişim, bulut dağıtım modelleri, bulut hizmet modelleri ve üretim sektörüne sağladığı faydalar konuları detaylı bir şekilde ele alındı. Ayrıca, Edge Bilişim – 5G kullanım örnekleri incelendi.
• Sektörel kullanım alanlarının belirlenmesi amacıyla şirketlerin katılımıyla gerçekleştirilen anket çalışması yapıldı.
• TÜBİTAK – Bilgem tarafından sağlanan bilgilerle enerji sektöründeki dijital dönüşümü incelendi. Bu kapsamda, dijitalleşme, bulut bilişim, büyük veri ve yapay zeka enstitüleri üzerinde detaylı bir bilgi paylaşımı gerçekleştirildi.
• Sağlıkta yapay zeka kullanımı; sağlık verileri politikaları, KVKK, LLM ve GPT gibi konularda detaylı bir bilgi aktarımı gerçekleştirildi.
• Sektöre özel eğitim programlarının gerçekleştirilmesi üzerine görüşmeler gerçekleştirildi.
• Öncü FinTech’lerin katılımı ile (Alterna CX, Crypttech ) finans sektöründeki yenilikler ve yapay zeka ile finansın nasıl buluştuğu ele alındı.

Farkındalık 

TRAI Seminer ve Çalıştayları 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi tarafından yapay zekâ farkındalığını artırmak amacıyla destekçisi olan kurumlara Yapay Zekâ Farkındalık Seminerleri verilmektedir. Yapay zekâ tarihçesi, seminer verilen kurumun sektöründeki kullanım alanı örnekleri, güncel tartışmalar gibi başlıklardan oluşan seminerler ile bugüne kadar:

• 285+ seminer ile
• 35.000+ katılımcıya
• 855+ saat yapay zekâ farkındalığı kazandırılmıştır.

2023 yılı boyunca 34 farkındalık semineri verildi.

Seminerlerin yanı sıra kurum içindeki yapay zekâ olgunluğunu ölçmek ve yapay zekâ stratejilerini belirlemek bu stratejiye uygun olarak bir yol haritası oluşturabilmek adına “Yapay Zekâ Olgunluk Endeksi”, “Yapay Zekâ Strateji Çalıştayı”, “Yapay Zekâ Yol Haritası Çalıştayı” ve “Yapay Zekâ Kullanım Alanları Çalıştayı” gibi farklı çalıştaylar uygulanmaktadır. 2023 yılının ikinci yarısında kurulan TRAI Consultancy ile birlikte 17 adet çalıştay gerçekleştirilmiştir.

TRAI Akademi 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi’nin 2021 yılında kurduğu TRAI Akademi, kurumları geleceğe hazırlamaya katkı sağlamayı hedefliyor.

Dünya, yapay zekâ teknolojilerindeki hızlı gelişmeler ve ChatGPT’nin herkesin hayatına bir anda girmesiyle yıkıcı, şaşırtıcı, dönüştüren ama geleceği şekillendiren bir yılı geride bıraktı. 2023 yılında hemen hemen her ay devrimsel YZ araçlarının dört koldan kamuoyuna duyurulduğuna şahit olduk. Baş döndüren bu gelişmeler görsel ve iletişim mecralarında, sinemadan, medyaya, sanatçılardan, şirket CEO’larına büyük yansımalar yarattı ve insanın makineyle, robotlarla olan geleceği tartışılmaya başlandı. Sadece teknoloji gündemi değil sosyal, toplumsal, uluslararası, resmi makamlar dahil her alanda ciddi tartışmalar yaşandı. Makaleler yayınlandı, bildiriler, manifestolar paylaşıldı, yapay zekânın konuşulmadığı oturumlar, etkinlikler kalmadı.

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi de bu gelişmeler ışığında eğitim dikeyindeki ihtiyaçları “TRAI Akademi” altında toplayarak, başta TRAI ekosistem üyelerine ve startuplara olmak üzere, sunmaya başladı.

2023 yılının en çok tercih edilen eğitim setleri:

Üretken Yapay Zekâ (Generative AI)

• Üretken Yapay Zekâ (Generative AI) Farkındalık Eğitimi
• Chat GPT Prompt Eğitimi
• Üretken Yapay Zekâ (Generative AI) Atölyesi
• Generative AI ve Güvenli Kullanımı Eğitimi

Yöneticiler İçin Veri Odaklı Karar Alma Eğitim Setleri

• Veri Odaklı Sirket Yönetiminin Temelleri
• Karar Alma Süreci Analitik Teknikler
• Büyük Veri Teknolojileri ve Yapay Zekâ Teknikleri
• 5. Düzey Liderlik ve Veri Odaklı Yönetim

Veri Bilimi Eğitim Programları

• Yapay Zekâ Farkındalık Semineri
• Yapay Zekâya Giriş Eğitimi
• Dijital Dönüşüm ve Ötesi Farkındalık Eğitimi

2023 yılında gerçekleşen çalışmalarımızdan bazıları;

• Turkcell ile yapay zekâ ve yeni teknolojileri hakkında çevrimiçi buluşma.
• MNG Kargo çalışanları ile üretken yapay zekâ eğitimi
• İş Bankası iş birimlerine özel üretken yapay zekâ eğitimi
• MSD ile insan kaynakları, pazarlama ve doktorlara özel üretken yapay zekâ eğitim + atölyeleri
• Borçelik Bursa fabrikasında üretken yapay zekâ eğitimi
• Güney Marmara Kalkınma Ajansı ile Balıkesir’de “Dijital Genç Teknoloji Kampı” kapsamında özel seminerler
• Kordsa’nın Tayvan, Endonezya ve Amerika ekiplerine YZ farkındalık eğitimleri
• MetLife İstanbul merkezinde üretken yapay zekâ ve prompt eğitimleri
• CCI, Coca Cola ile üretken yapay zekâ güvenli kullanımı için seminer ve kitapçık çalışması
• Ana Sigorta tüm çalışanlarına Kolektif House Maslak’ta farkındalık semineri, keynote
• Anadolu Efes ile veri analistliği eğitimi

Generative AI Raporu 

2022 Kasım ayından beri özel sektörün, yatırımcıların ve startupların gündemini yoğun bir şekilde meşgul eden Generative AI (üretken yapay zekâ) teknolojilerine dair Ekim 2023 tarihinde bir rapor yayınlandı. Üretken yapay zekâ nedir, nasıl gelişti ve alt kategorileri nelerdir gibi temel soruların yanıtlarıyla başlayan rapor, bu teknolojinin işletmeler ve Türkiye özelinde nasıl bir dönüşüm dalgası başlattığını ele alıyor. Rapor, “Üretken Yapay Zekâ ile İlgili Bilinmesi Gereken 20 Anahtar Terim” bölümüyle konuya yeni başlayanlar için bir rehber niteliğinde olmakla birlikte iş dünyası liderleri için özellikle önemli olan “Üretken Yapay Zekâ’nın İşletmeler İçin Dönüştürücü Etkisi” ve “Kullanım Alanları” bölümleri, bu teknolojinin pratik uygulamaları ve potansiyelini gözler önüne seriyor. Rapor ayrıca, Türkiye’deki üretken yapay zekâ ekosistemini, başarılı startup örneklerini ve özel sektörün bu teknolojiye yaklaşımını anlayabilmek için “Startup Röportajları” ve “Özel Sektör Röportajları” ile sektör liderlerinin kendi ağızlarından deneyimlerini ve görüşlerini aktarıyor.

Rapor linki: https://turkiye.ai/wp-content/uploads/2023/11/02-Gen-AI-Raporu_Ekim-2023.pdf  

Ekosistem 

TRAI Destekçileri 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi’nin en önemli paydaşlarından olan kurumsal üye destekçileri her sene artmaya devam ediyor. Üyelikleri devam eden şirketlerin yanı sıra daha önceden hiç üye olmamış şirketlerin de katılımı ile hem ekosistem her geçen gün büyüyor. Yapay zekâ farkındalığı artan şirketler aynı zamanda ekosistem iş birlikleri ile ekosistemin etki alanını genişletmektedir. Bu sene ilk kez TRAI üyesi olan 27 şirkete bir kez daha TRAI Ekosistemine hoş geldiniz diyoruz: Abdi İbrahim, Aksa Enerji, Anadolu Hayat Emeklilik, Arzum, ASP Otomasyon, BTS Labs, Çetaş, Çimsa, Corpus Sigorta, Defacto, EAE Group, Epam, Gedik Yatırım, Hopi, İhlas Holding, ING, Karaca, Kocaer Çelik, Neova Sigorta, Nestle, OpcTurkey, Papara, Paperwork, Penti, Pux, Sahibinden, Tav Airports.

Girişim Haritası 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi ilk kurulduğu yıldan beri yayınladığı TRAI Girişim Haritası’nda son yıllarda girişim sayısında hızlı bir artış gözlemleniyor. Bu niceliksel artışı niteliksel olarak kapasitesi artan, yurtiçinde büyüyen, yurtdışına açılan girişimlerin de artması takip ediyor. 2017 yılında ilk yayınlandığında 24 yapay zekâ girişiminin yer aldığı haritada, Eylül 2023 itibariyle 325 yapay zekâ girişimi yer almıştır. TRAI Girişimler Haritası’nda yer alan startuplar arasında globale açılan ve farklı ülkelerde katıldıkları yarışmalarda başarılar kazanan girişimlerin sayısı, başarılı kullanım alanı örneklerinin miktarı ile bu alandaki başarı hikayeleri de her geçen gün artmaktadır.

Yıllar	Girişim Sayısı
2017	24
2018	64
2019	75
2020	145
2021	206
2022	275
2023 (Eylül)	325

2023 yılı boyunca ekosistemimize toplamda 56 yapay zekâ start-up’ı dahil ettik. Yapay zekâ girişimlerinin sayısı toplamda 325’e ulaştı. Bu gelişme, Mart ayında 29, Haziran ayında 16 ve Eylül ayında 11 yeni start-up’ın eklenmesiyle gerçekleşti. Özellikle Mart ayında ekosistemimize “Üretken Yapay Zekâ” kategorisinin eklenmesi, bu alanda faaliyet gösteren start-up’ları destekleme fırsatı yarattı. Üretken Yapay Zekâ Kategorisi ile birlikte yapay zekâ alt kategorilerimiz toplamda 12’ye ulaştı:

Yapay Görü	82
Öngörü ve Veri Analitiği	61
Makine Öğrenmesi	55
Doğal Dil İşleme	25
Chatbotlar ve Diyalogsal YZ	22
Otonom Araçlar	16
Optimizasyon	15
RPA	14
Akıllı Platformlar	10
Üretken Yapay Zekâ	10
Nesnelerin İnterneti	9
Arama Motoru ve Arama Asistanı	6

Üretken yapay zekâ kategorisindeki start-up’larımıza, üyemiz olan kurumsal firmalardan yoğun tanıştırma talebi aldık. Ayrıca, Scale-up kategorisine geçen start-up’ları haritamızda daha detaylı bir şekilde göstermeye başladık ve bu alandaki güncel gelişmeleri yakından takip ederek, üyelerimize önemli bilgiler sunduk.

Her sene düzenli olarak yayınlanmaya devam eden TRAI Girişimler Haritası’nda yer alan girişimler, TRAI ekosisteminin önemli bir parçası olarak TRAI Etkinliklerine konuşmacı olarak katılmakta, TRAI Blog’da başarı hikayeleri yayınlanmakta ve TRAI ekosisteminde yer alan özel sektör şirketleriyle bir araya gelmektedir.

Paydaş Haritası 

Türkiye’de yapay zekâ ekosistemi her geçen gün büyüyor. Yapay zekâyı gündemine alan şirketler, yapay zekâ teknolojisi ile fark yaratan girişimciler, bu girişimcilere yatırım yapan yatırımcılar, üniversitelerde lisans, yüksek lisans bölümleri, globale açılan teknoloji şirketleri artıyor.

Ölçebildiğimiz bir ekosistemin gelişimini gözlemleyebilmek için gelenekselleşen TRAI Yapay Zekâ Girişimleri Haritası’na ek olarak, bu ekosistemin parçası olan tüm TRAI paydaşlarının listelendiği TRAI Paydaş Haritası ile ekosistemi daha yakından tanımayı ve her geçen gün büyüyen ekosistem arasındaki iletişimi artırarak daha da güçlenmesi hedeflenmektedir. Nisan 2023 itibari ile ilk kez yayınlanan TRAI Paydaş Haritası, Yapay Zekâ Girişimleri Haritası gibi belirli aralıklarla güncellenerek ve ekosistemin nasıl büyüdüğünü birlikte gözlemlemeyi hedefliyoruz.

Ekosistem Tanıştırmaları 

Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi’nin ekosisteme en önemli katkılarından biri de ekosistem içerisinde gerçekleştirdiği tanıştırma aktiviteleridir. Özel sektör, teknoloji şirketleri, yatırımcılar, startuplar, kamu ve STK’lar arasında yapılan tanıştırmalar ile yeni iş birliklerinin geliştirilebilmesi için TRAI bir köprü görevi üstlenmektedir. Ortak iş birlikleri geliştirilmesi, startupların yatırımcılarıyla bir araya gelmesi; yeni iş birliği modelleri ile ekosistem paydaşlarının birbiri arasındaki iletişimin güçlendirilmesi ve desteklenmesi hedeflenmektedir.

2023 yılı boyunca 181 başarılı tanıştırma yapılmıştır.

• Yatırımcı – Startup 58
• Özel Sektör – Startup  60
• Proje İş birlikleri 34
• Diğer İş birlikleri 29

2023 yılında gerçekleştirilen Yatırımcı-Start-up arası tanıştırmalar sonucunda, 3 Start-up’ımız A serisi yatırım turuna başladılar.

Start-up Çözümlerine Erişim 

2022 TRAI Geleneksel Çalıştayı’nda konuşulan konulardan biri olan yapay zekâ çözümlerine ulaşımı kolaylaştıracak bir websitesi oluşturulmasıydı. Bu bağlamda TRAI ekosisteminde yer alan startupların çözümlerinin yer aldığı bir veri tabanı oluşturulma çalışmalarına başlandı. Bu veri tabanı TRAI destekçilerinin erişimine açılarak, şirketlerin yapay zekâ startuplarına ve aradıkları çözümlere daha hızlı ulaşmalarını sağlamak ve ekosistem içinde yeni iş birliklerinin artması hedeflenmektedir.

TRAI Blog 

TRAI Blog’da düzenli olarak Türkiye ve dünyadaki yapay zekâ alanındaki son gelişmeler yayımlanmakta ve her ay 40 bin kişiye TRAI etkinlikleri ve yapay zekâ gelişmeleri hakkında düzenli haber bülteni gönderilmektedir. Haftanın önemli GenAI haberleri blog yazısı olarak eklenmektedir. Ayrıca ekosistemde yer alan paydaşlarımızın başarı hikayeleri yazılmakta; ekosisteme yeni katılan kurumların duyurusu yapılmaktadır. 2023 yılı boyunca 12 başarı hikayesi, 83 blog haber ve 5 podcast paylaşımı yapıldı. TRAI Blog içeriklerini takip etmek için web sitemiz ve sosyal medya hesaplarımız üzerinden takip edilebilir.

TRAI’den Güncel Haberler 

Ekibimiz Genişledi 

2023 yılı, Türkiye Yapay Zekâ İnisiyatifi (TRAI) ekibi açısından da önemli bir sene oldu. Bu yıl, vizyonumuzu daha geniş bir uluslararası ekosistemde gerçekleştirebilmek ve etki alanımızı genişletebilmek adına ekibimizi önemli ölçüde güçlendirdik. Yeni katılımlarla birlikte hem iç kapasitemizi artırdık hem de çalışma alanlarımızın çeşitliliğini ve kapsamını genişlettik.

Bu yıl ekibimize katılan değerli üyelerimiz:

• İş Geliştirme Uzmanı Zeynep Mavi, iş geliştirme stratejilerimizin oluşturulması ve uygulanmasında kritik bir rol üstleniyor.
• Ekosistem Uzmanı Elif Doğa Benakay, ekosistemin genişlemesine yönelik stratejiler geliştirerek TRAI’nin etki alanını artırmak için çalışmalar yürütüyor.
• TRAI Academy Koordinatörü Alper Akça, TRAI Academy’nin eğitim programlarını yöneterek, eğitim stratejilerimizin etkinliğini ve kapsamını genişletme konusunda kilit bir role sahip.
• Kıdemli Danışman Roksan Kaspi, derin tecrübesi ve sektör bilgisiyle, TRAI Consulting bölümünün yürütücülüğünü yapıyor.

2024 yılında, bu genişleyen ekibimizle birlikte, yapay zekâ alanında daha kapsamlı ve etkili çalışmalar yapmayı hedefliyoruz. Her biri alanında uzman olan bu değerli ekip üyeleriyle, TRAI’nin gelecekteki başarılarına katkıda bulunacaklarına inanıyoruz.  

TRAI Consulting 

TRAI Consulting, 2023 yılında kurumsal üyelerimize ve ekosistemimizden faydalanmak isteyen diğer kurumsal firmalara yapay zekâ alanında danışmanlık hizmeti vermek amacıyla kurulmuştur. Ana misyonumuz firmalara yapay zekâ yolculuklarında rehberlik ederek destek olmak ve değer katmaktır.

Danışmanlık hizmetlerimizin kapsamında, firmaların yapay zekâ olgunluk ölçümlemeleri gerçekleştirilerek, farklı alanlardaki gereksinimleri tespit edilir. Ardından ilgili alanlarda firmaya özel tasarlanmış çalıştaylar gerçekleştirilir. Düzenli gerçekleştirilen olgunluk ölçümlemelerimiz ve çalıştaylarımız, bütünsel bakış açısıyla yapay zekânın tüm kritik boyutlarını ele almakta ve böylece dengeli ve sürdürülebilir bir gelişim sağlamaktadır.

2024 yılının tüm yapay zekâ ekosistemi için başarılı bir yıl olmasını diliyoruz.